τοπική ιστορία
Αποφασίσαμε να υλοποιήσουμε αυτό το πρόγραμμα με στόχο οι μαθητές να παρατηρήσουν από κοντά τη δόμηση των παραδοσιακών σπιτιών του τόπου τους , να διαπιστώσουν τις ιδιαιτερότητές τους , να φωτογραφίσουν τις λεπτομέρειες και να έρθουν σε επαφή με την τοπική ιστορία του τόπου. Αυτό όμως που ανακαλύψαμε δεν ήταν μια απλή τοπική ιστορία. Ήταν μια ιστορία με καπεταναίους ατρόμητους, πατριώτες και αγωνιστές που δώσανε τις περιουσίες τους και τη ζωή τους για την ελευθερία της πατρίδας. Ήταν μια ιστορία με πυργόσπιτα που στέκονται στα πόδια τους από τον 18ο αιώνα , υπενθυμίζοντας στους νεότερους ένδοξες σελίδες της ιστορίας. |
Τρίκερι Μαγνησίας.
Ένα πανέμορφο γραφικό χωριό όπου κρατά τις παραδόσεις, τα ήθη και τα έθιμα ανεξίτηλα στο πέρασμα του χρόνου.
Οι κάτοικοι ήταν ψαράδες, σφουγγαράδες, και τολμηροί καπεταναίοι και γι αυτό οι περισσότερες οικογένειες ζούσαν μόνο από την θάλασσα καθώς δεν υπήρχαν άλλες ασχολίες.
Το Τρίκερι είναι γνωστό ως το χωριό των τριών θαλασσών, αφού περιστοιχίζεται από τον Παγασητικό στο βορρά, τον Β. Ευβοϊκό στα νότια και το Αιγαίο στα ανατολικά. Πρόκειται για ένα μεγάλο χωριό, με μεγάλη ιστορία, χτισμένο σε ένα λόφο με απίστευτη θέα προς τη θάλασσα. Παρόλο που δεν είναι νησί, στην πραγματικότητα έχει έντονα νησιώτικο χαρακτήρα και μεγάλη ναυτική παράδοση. Αυτό που κυριαρχεί εδώ είναι τα λευκά σπίτια, τα παλιά αρχοντικά και τα λιθόστρωτα καλντερίμια.
Ένα πανέμορφο γραφικό χωριό όπου κρατά τις παραδόσεις, τα ήθη και τα έθιμα ανεξίτηλα στο πέρασμα του χρόνου.
Οι κάτοικοι ήταν ψαράδες, σφουγγαράδες, και τολμηροί καπεταναίοι και γι αυτό οι περισσότερες οικογένειες ζούσαν μόνο από την θάλασσα καθώς δεν υπήρχαν άλλες ασχολίες.
Το Τρίκερι είναι γνωστό ως το χωριό των τριών θαλασσών, αφού περιστοιχίζεται από τον Παγασητικό στο βορρά, τον Β. Ευβοϊκό στα νότια και το Αιγαίο στα ανατολικά. Πρόκειται για ένα μεγάλο χωριό, με μεγάλη ιστορία, χτισμένο σε ένα λόφο με απίστευτη θέα προς τη θάλασσα. Παρόλο που δεν είναι νησί, στην πραγματικότητα έχει έντονα νησιώτικο χαρακτήρα και μεγάλη ναυτική παράδοση. Αυτό που κυριαρχεί εδώ είναι τα λευκά σπίτια, τα παλιά αρχοντικά και τα λιθόστρωτα καλντερίμια.
ΙΣΤΟΡΙΑ
Η κεντρική πλατεία του Τρίκερι – που ονομάζεται πλατεία 25ης Μαρτίου – εκτός από γραφική και ωραία, είναι και χώρος άρρηκτα συνδεδεμένος με ιστορικά γεγονότα του χωριού.
Σύμφωνα με τον καθηγητή και ιστορικό ερευνητή Κώστα Πατρίκο, η 2η Μαίου ήταν μεγάλη ημέρα για το Τρίκερι και την Μαγνησία. Οι καπεταναίοι Τσαμαδός, Κριεζής, Κούτσης και Κυριάκος προσορμίζονται στην Αγία Κυριακή, ενώ την ίδια μέρα φτάνει και ο φλογερός Αρχιμανδρίτης Άνθιμος Γαζής.
Όλοι μαζί συνεδριάζουν στο αρχοντικό του Στάθη Γιάννη και παίρνουν την απόφαση της εξέγερσης. Ο Γαζής στην πλατεία του χωριού διαβάζει σε παλλαϊκή συγκέντρωση την Επαναστατική του Προκήρυξη και μέσα σε ατμόσφαιρα εθνικής έξαρσης και γενικού ενθουσιασμού υψώνει την επαναστατική σημαία.
Έτσι κηρύχτηκε η επανάσταση στο Τρίκερι.
Σύμφωνα με τον καθηγητή και ιστορικό ερευνητή Κώστα Πατρίκο, η 2η Μαίου ήταν μεγάλη ημέρα για το Τρίκερι και την Μαγνησία. Οι καπεταναίοι Τσαμαδός, Κριεζής, Κούτσης και Κυριάκος προσορμίζονται στην Αγία Κυριακή, ενώ την ίδια μέρα φτάνει και ο φλογερός Αρχιμανδρίτης Άνθιμος Γαζής.
Όλοι μαζί συνεδριάζουν στο αρχοντικό του Στάθη Γιάννη και παίρνουν την απόφαση της εξέγερσης. Ο Γαζής στην πλατεία του χωριού διαβάζει σε παλλαϊκή συγκέντρωση την Επαναστατική του Προκήρυξη και μέσα σε ατμόσφαιρα εθνικής έξαρσης και γενικού ενθουσιασμού υψώνει την επαναστατική σημαία.
Έτσι κηρύχτηκε η επανάσταση στο Τρίκερι.
Είχε προηγηθεί μια άλλη σημαδιακή μέρα για το Τρίκερι, η 24η Μαρτίου του 1818.
Ήταν τότε, που οι πρωτεργάτες της Φιλικής Εταιρείας Αθανάσιος Τσακάλωφ και Άνθιμος Γαζής, φτάνουν στο ιστορικό ναυτοχώρι και ιδρύουν την «ΕφορείανΤρικέρων», τμήμα της Φιλικής Εταιρείας, με έδρα το πυργόσπιτο '' Κουμπουρέλου ''. Το συγκεκριμένο αρχοντικό σήμερα είναι κατεστραμένο και ακατοίκητο , μετά από μια πυρκαγιά που ξέσπασε λίγα χρόνια πριν.
Σε κανένα άλλο μέρος της Θεσσαλίας δεν συστάθηκε παρόμοια εφορεία και τούτο οφείλεται στο ότι το Τρίκερι με τους πολλούς καραβοκύρηδες είχε γίνει το πλέον γνωστό χωριό του Πηλίου στα λιμάνια του εξωτερικού και στους στενούς κύκλους των φιλικών της Οδησσού.
Έτσι με τη ίδρυση της Εφορείας των Τρικέρων δημιουργείται η κύρια και επίσημη επαναστατική βάση στη Θεσσαλομαγνησία.
Ήταν τότε, που οι πρωτεργάτες της Φιλικής Εταιρείας Αθανάσιος Τσακάλωφ και Άνθιμος Γαζής, φτάνουν στο ιστορικό ναυτοχώρι και ιδρύουν την «ΕφορείανΤρικέρων», τμήμα της Φιλικής Εταιρείας, με έδρα το πυργόσπιτο '' Κουμπουρέλου ''. Το συγκεκριμένο αρχοντικό σήμερα είναι κατεστραμένο και ακατοίκητο , μετά από μια πυρκαγιά που ξέσπασε λίγα χρόνια πριν.
Σε κανένα άλλο μέρος της Θεσσαλίας δεν συστάθηκε παρόμοια εφορεία και τούτο οφείλεται στο ότι το Τρίκερι με τους πολλούς καραβοκύρηδες είχε γίνει το πλέον γνωστό χωριό του Πηλίου στα λιμάνια του εξωτερικού και στους στενούς κύκλους των φιλικών της Οδησσού.
Έτσι με τη ίδρυση της Εφορείας των Τρικέρων δημιουργείται η κύρια και επίσημη επαναστατική βάση στη Θεσσαλομαγνησία.
Οι Τρικεριώτες , καπεταναίοι και Φιλικοί, συγκεντρώνουν πολεμοφόδια, τρόφιμα, εξοπλίζουν πληρέστερα τα πλοία τους με κανόνια και συγκροτούν επαναστατικά σώματα.
Όλες αυτές τις προεπαναστατικές ενέργειες διευκόλυνε και το ότι το Τρίκερι είχε μείνει απάτητο από τους Τούρκους, οι οποίοι διαφέντευαν την πεδινή περιοχή του Βελεστίνου και του Βόλου. Έτσι με την κήρυξη της Επανάστασης η Θεσσαλομαγνησία με πρωτοπόρο το Τρίκερι δεν αργεί να επαναστατήσει, τη 2 Μαΐου 1821, όπως προαναφέρθηκε. Από τον Ιούνιο του 1821 μέχρι τον Οκτώβριο του 1823 το Τρίκερι είναι το κέντρο της επανάστασης και το μόνο ελεύθερο μέρος της Μαγνησίας και Θεσσαλίας.
Όλες αυτές τις προεπαναστατικές ενέργειες διευκόλυνε και το ότι το Τρίκερι είχε μείνει απάτητο από τους Τούρκους, οι οποίοι διαφέντευαν την πεδινή περιοχή του Βελεστίνου και του Βόλου. Έτσι με την κήρυξη της Επανάστασης η Θεσσαλομαγνησία με πρωτοπόρο το Τρίκερι δεν αργεί να επαναστατήσει, τη 2 Μαΐου 1821, όπως προαναφέρθηκε. Από τον Ιούνιο του 1821 μέχρι τον Οκτώβριο του 1823 το Τρίκερι είναι το κέντρο της επανάστασης και το μόνο ελεύθερο μέρος της Μαγνησίας και Θεσσαλίας.
Στο διάστημα αυτό τα Τρικεριώτικα καράβια αναλαμβάνουν πολλαπλές δράσεις σε διάφορα σημεία της περιοχής, ενώ επιπλέον το Τρίκερι απασχολεί πολυάριθμα στρατεύματα του Δράμαλη, παρέχοντας έτσι πολύτιμες υπηρεσίες στην Κεντρική και Νότια Ελλάδα, όπου ήταν το κατ’ εξοχήν θέατρο των πολεμικών επιχειρήσεων. Στην γύρω από το Τρίκερι περιοχή θα λάβουν χώρα φοβερές μάχες και επανειλημμένα θα αποκρουσθούν οι εχθρικές επιδρομές στην νήσο Αλατάς, στην Παναγία και στις Βαθύλακες.
Φτάνοντας στο '' Διακόπι '' - έναν όρμο λίγο πριν φτάσουμε στον οικισμό '' Κότες '' αντικρίζουμε δίπλα στην ακτή, σκουριασμένα από την αλμύρα της θάλασσας, τα σιδερένια τμήματα του σπαστήρα που χρησιμοποιήθηκε για την κατασκευή του δρόμου στα τέλη της δεκαετίας του ’70.
Ο παρατηρητικός όμως ταξιδιώτης θα διακρίνει κάτι ακόμα, πολύ σημαντικότερο.
Είναι μια – ταπεινή εκ πρώτης όψεως – ξερολιθιά, που , ξασπρισμένη από τον ήλιο, ανηφορίζει από τη θάλασσα ως λίγο πιο πάνω , στην κακοτράχαλη ράχη του Τισσαίου, που στο σημείο αυτό αποτελεί κα το στενότερο τμήμα της μαγνησιακής χερσόνησου ανάμεσα στον Παγασητικό και στο Αιγαίο. Η ταπεινή αυτή ξερολιθιά, που μοιάζει να «ζώνει» τις δύο θάλασσες δεν είναι άλλη από το θρυλικό «Τειχόκαστρο» και τα «Ταμπούρια» που έστησαν την άνοιξη του 1823 οι Θεσσαλομακεδόνες αγωνιστές, σαν τελευταία γραμμή άμυνας στ’ ασκέρια του Κιουταχή πριν από το Τρίκερι. Σ’ αυτό το σκληρό πετροβούνι έλαβαν χώρα το Μάη του 1823 σκληρές μάχες που κατέληξαν σε πανωλεθρία των Αλβανών, που ανάμεσα στους άλλους έχασαν και τον αρχηγό τους Κοστέρφ Μπέη.
Η πολιορκία του Τρίκερι ωστόσο συνεχίζεται «με τους Θεσσαλομακεδόνες επαναστάτες κολλημένους κατακαλόκαιρο σαν τα στρείδια στους βράχους του Τισσαίου», όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Κώστας Λιάπης.
Τότε το Τρίκερι γέμισε με 3.000 πρόσφυγες, γεγονός που, σε συνδυασμό με την παρουσία των αγωνιστών, δημιούργησε οξύ επισιτιστικό πρόβλημα. Επακόλουθο ήταν οι οπλαρχηγοί των Θεσσαλομακεδόνων αγωνιστών να αναγκαστούν στο τέλος Ιουλίου του 1823 να συνθηκολογήσουν .
Το τελευταίο προπύργιο της επανάστασης της Θεσσαλίας υποτάσσεται στους άγριους στρατιώτες του Κιουτουχή και του Λουμπούτ Πασά.
Έτσι το Τρίκερι έμεινε κατά την συμφωνία «υπό την σκέπη των Τούρκων».
Ο παρατηρητικός όμως ταξιδιώτης θα διακρίνει κάτι ακόμα, πολύ σημαντικότερο.
Είναι μια – ταπεινή εκ πρώτης όψεως – ξερολιθιά, που , ξασπρισμένη από τον ήλιο, ανηφορίζει από τη θάλασσα ως λίγο πιο πάνω , στην κακοτράχαλη ράχη του Τισσαίου, που στο σημείο αυτό αποτελεί κα το στενότερο τμήμα της μαγνησιακής χερσόνησου ανάμεσα στον Παγασητικό και στο Αιγαίο. Η ταπεινή αυτή ξερολιθιά, που μοιάζει να «ζώνει» τις δύο θάλασσες δεν είναι άλλη από το θρυλικό «Τειχόκαστρο» και τα «Ταμπούρια» που έστησαν την άνοιξη του 1823 οι Θεσσαλομακεδόνες αγωνιστές, σαν τελευταία γραμμή άμυνας στ’ ασκέρια του Κιουταχή πριν από το Τρίκερι. Σ’ αυτό το σκληρό πετροβούνι έλαβαν χώρα το Μάη του 1823 σκληρές μάχες που κατέληξαν σε πανωλεθρία των Αλβανών, που ανάμεσα στους άλλους έχασαν και τον αρχηγό τους Κοστέρφ Μπέη.
Η πολιορκία του Τρίκερι ωστόσο συνεχίζεται «με τους Θεσσαλομακεδόνες επαναστάτες κολλημένους κατακαλόκαιρο σαν τα στρείδια στους βράχους του Τισσαίου», όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Κώστας Λιάπης.
Τότε το Τρίκερι γέμισε με 3.000 πρόσφυγες, γεγονός που, σε συνδυασμό με την παρουσία των αγωνιστών, δημιούργησε οξύ επισιτιστικό πρόβλημα. Επακόλουθο ήταν οι οπλαρχηγοί των Θεσσαλομακεδόνων αγωνιστών να αναγκαστούν στο τέλος Ιουλίου του 1823 να συνθηκολογήσουν .
Το τελευταίο προπύργιο της επανάστασης της Θεσσαλίας υποτάσσεται στους άγριους στρατιώτες του Κιουτουχή και του Λουμπούτ Πασά.
Έτσι το Τρίκερι έμεινε κατά την συμφωνία «υπό την σκέπη των Τούρκων».
Οι Τρικεριώτες όμως με τα πλοία τους δεν σταματούν τον αγώνα στο Αιγαίο εναντίον της Τουρκικής αρμάδας. Έτσι το 1827 βοηθούν τον Άστιγγα, κυβερνήτη της ατμοκίνητης «Καρτερίας» και βυθίζουν στον όρμο «Βαθύ» των Τρικέρων μεγάλο τούρκικο καράβι.
Τέσσερα χρόνια όμως αργότερα στο πετροβούνι του Τισσαίου θα λαλήσουν και πάλι τα καριοφίλια των Ελλήνων και θα ξαναπάρουν φωτιά το Τειχόκαστρο και τα Ταμπούρια. Στις 17 Νοέμβρη του 1827 συγκεκριμένα, σε μια προσπάθεια των Τουρκαλβανών να φέρουν βοήθεια στο Τρίκερι – που τη φορά αυτή πολιορκείται από τους Έλληνες – διεξάγεται μια μεγάλη μάχη κατά τη διάρκεια της οποίας οι Τουρκαλβανοί έχουν τρομακτικές απώλειεσς με 500 νεκρούς και ανάμεσά τους τον τρομερό τους αρχηγό Νούρκα Σέβρανη.
Το 1832 όμως το Τρίκερι μένει έξω από τα σύνορα του Ελληνικού κράτος.
Η οριστική του απελευθέρωση πραγματοποιείται στις 2 Νοέμβρη του 1881.
Όσα παιδιά γεννήθηκαν εκείνη τη χρονιά στο Τρίκερι πήραν τα ονόματα Ελευθερία και Λευτέρης.
Η οριστική του απελευθέρωση πραγματοποιείται στις 2 Νοέμβρη του 1881.
Όσα παιδιά γεννήθηκαν εκείνη τη χρονιά στο Τρίκερι πήραν τα ονόματα Ελευθερία και Λευτέρης.